Kademeli emeklilik, bir çalışanın emeklilik yaşına ulaşması için belirli bir süre boyunca aşamalı olarak daha düşük çalışma saatleri veya daha hafif işlerde çalışmasını içeren bir emeklilik planıdır. Bu tür bir emeklilik sistemi, yaşlı çalışanların emeklilik sürecini daha yumuşak ve düzenli bir şekilde geçirmelerine yardımcı olmayı amaçlar.
Kademeli emeklilik genellikle iş gücü yönetimi stratejilerinin bir parçası olarak kullanılır. Özellikle uzun yıllar boyunca şirkete hizmet vermiş deneyimli çalışanları kaybetmemek, onların bilgi ve becerilerinden daha uzun süre yararlanmak isteyen işverenler için çekici bir seçenek olabilir. Aynı zamanda yaşlı çalışanlar da ani bir emeklilik yerine iş hayatından kademeli olarak çekilerek, emeklilik öncesi dönemi daha verimli ve hazırlıklı bir şekilde geçirebilirler.
Kademeli emeklilik planları, çalışanlar ve işverenler arasında anlaşma sağlanarak uygulanır. Bu tür planlar, çalışanın iş saatlerini azaltması veya daha hafif bir iş pozisyonuna geçişi gibi esneklikleri içerebilir. Her durumda, çalışanın emeklilik tarihine doğru giderek azalan iş yüküne sahip olması hedeflenir.
Bu nedenle, bu tür bir planı oluşturmadan önce yerel yasal gereksinimleri ve emeklilik düzenlemelerini dikkatlice incelemek önemlidir.
Kademeli emeklilik sistemi, Torba Yasa olarak adlandırılan yasa paketi içinde yer alabilir. Bu sistemin amacı, emekliliğe hak kazanabilmek için belirli bir yaş ve prim ödeme süresi koşullarını karşılayan bireylere emeklilik imkanı sunmaktır. Bu sayede kişiler, belirli bir yaşa ulaştıklarında tam emeklilik yerine kısmi emeklilik hakkını kullanabilirler.
2000 sonrası doğanlar için kademeli emeklilik koşulları, yasa paketi içinde belirlenecektir. Ancak, genel olarak kısmi emeklilik için belirli bir sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş koşulları aranmaktadır.
Bu koşullar, kesinleşen yasa metni ile netleşecektir. 2000 – 2014 arası sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısının belirli koşulları karşılayanlar için kısmi emeklilik imkanının sunulabileceği belirtilmiştir.EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kavramı da bu bağlamda önemlidir. 1999 öncesi sigortalı olanlar için emeklilik yaşını beklemeksizin emekli olma hakkı tanınmıştır. Ancak 1999 sonrasında sigortalı olanlar için kademeli emeklilik veya kısmi emeklilik gibi alternatifler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
