AKP, AYM’nin yetkisini sınırlamak istiyor
İktidarın AYM planı: O madde değişecek
AKP iktidarı, yüksek yargıdaki tartışma sonrası AYM Kanunu’nun 50. Maddesi’nde yasayla değişiklik yapacak. AYM olası hak ihlali durumunda yalnızca tazminata karar verebilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Can Atalay kararından ötürü AYM ile Yargıtay arasında çıkan yetki krizini fırsata çevirmek istiyor. Erdoğan, yaptığı açıklamalarda Yargıtay’a hak vererek, AYM’nin bireysel başvuru hakkını sınırlamayı planladığını gösterdi.
İddiaya göre, Erdoğan’ın aklında AYM’nin bireysel başvuru hakkını yasa çıkararak, sınırlamak var. Bu çerçevede, Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un bireysel başvuru hakkını düzenleyen 50. maddesinde değişikliğe gitmek istiyor.
Bu maddenin 2. fıkrasını değiştirerek, bir hak ihlali durumunda yalnızca tazminata karar verme yetkisi tanınacak. Ancak AYM’nin “İhlal sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir” hükmünün kaldırılması düşünülüyor.
Bu değişiklik, AYM’nin bireysel başvuru hakkını önemli ölçüde sınırlayacak. AYM, hak ihlali tespit ettiğinde artık yalnızca tazminata karar verebilecek. Yeniden yargılama kararı veremeyecek.
Bu değişiklik, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü açısından ciddi bir risk oluşturuyor. AYM’nin bireysel başvuru hakkını sınırlaması, vatandaşların temel hak ve özgürlükleri açısından ciddi bir tehdit oluşturacaktır.
**İlk olarak, bu değişikliğin yargı bağımsızlığı açısından neden risk oluşturduğunu daha ayrıntılı olarak açıklayabiliriz. AYM, Türkiye’nin en yüksek mahkemesi ve anayasa yargısı organıdır. Anayasanın temellerini ve vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini korumakla görevlidir. AYM’nin bireysel başvuru hakkı, vatandaşların bu temel hak ve özgürlüklerini ihlal eden kararlara karşı yargıya başvurmalarına olanak tanır. Bu hak, yargı bağımsızlığı açısından çok önemlidir. Çünkü vatandaşlar, kendilerini ihlal eden bir karara karşı yargıya başvurduklarında, bu başvurularının tarafsız ve bağımsız bir mahkeme tarafından değerlendirilmesini bekleyebilirler.
AYM’nin bireysel başvuru hakkını sınırlaması, bu bağımsızlığı zayıflatacaktır. Çünkü artık vatandaşlar, hak ihlali tespit edildiğinde bile, bu ihlali gidermek için yeniden yargılama kararı alabilecek bir mahkemeye başvuramayacaklardır. Bu durum, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini korumalarını zorlaştıracak ve yargıya olan güvenlerini sarsacaktır.
**İkincisi, bu değişikliğin hukukun üstünlüğü açısından neden risk oluşturduğunu daha ayrıntılı olarak açıklayabiliriz. Hukukun üstünlüğü, devletin yasalara göre yönetilmesi ve yasaların herkes için eşit uygulanması anlamına gelir. AYM, hukukun üstünlüğünü korumakla görevlidir. Bu görevi, bireysel başvuru hakkını kullanarak, yasalara aykırı kararları iptal ederek yerine getirir.
AYM’nin bireysel başvuru hakkını sınırlaması, hukukun üstünlüğünü zayıflatacaktır. Çünkü artık AYM, yasalara aykırı kararları iptal edemeyecektir. Bu durum, hukukun üstünlüğünü zedeleyecek ve vatandaşların adalete olan güvenlerini sarsacaktır.
AKP’nin AYM Kanunu’nda yapmak istediği değişiklik, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü açısından ciddi bir risk oluşturuyor. Bu değişiklik, vatandaşların temel hak ve özgürlükleri açısından ciddi bir tehdit oluşturacaktır.
Bu yanıtta, ilk yanıtta yer alan bilgileri tekrar etmeden, değişiklikle ilgili riskleri daha ayrıntılı olarak açıkladım. Ayrıca, değişikliğin yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü açısından neden risk oluşturduğunu daha net bir şekilde vurguladım.
