Sosyal medya, günümüzde iletişimin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Ancak, kamu görevlileri arasında sosyal medya kullanımının etik kurallara uygunluğu ve bu platformlarda yapılan paylaşımların disiplin cezası ile sonuçlanıp sonuçlanamayacağı konusunda belirli kriterler bulunmaktadır.
Kamu Görevlileri İçin Sosyal Medya Etik İlkeleri
Kamu görevlilerinin sosyal medya kullanımına dair ilkeler, 30.04.2021 tarihli 31470 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında belirlenmiştir.
- Tarafsızlık
- Kurum İtibarını Koruma
- Çıkar Çatışmasından Kaçınma
- Kamu Hizmetine Ayrılan Zamanda Sosyal Medya Kullanımı
- Paylaşılan Bilginin İçeriği
- İnsan Haklarına Saygı
- Kurumsal Sosyal Medya Hesabının Kullanımı
- Yöneticilerin Sorumluluğu
Bu ilkeler, sosyal medya kullanımının kamu görevlileri tarafından nasıl gerçekleştirilmesi gerektiğini belirleyerek, etik kurallara uyum sağlanmasını amaçlamaktadır.
657 Sayılı Kanun ve Devlet Memurlarının Davranışları
657 sayılı Kanun’un “davranış ve işbirliği” başlıklı 8’inci maddesi, devlet memurlarının resmi sıfatlarına uygun davranış sergileme yükümlülüğünü içermektedir. Bu maddeye göre, devlet memurları, sosyal davranışlarında belirli kurallara tabi tutulmuş ve saygınlık, güven gibi özelliklere sahip olmaları beklenmiştir.
657/Madde 8’e göre, devlet memurlarının hakla, hizmet arkadaşlarıyla münasebetleri ve hizmet dışındaki davranışları, memurluğun gerektirdiği terbiye, nezaket, ağır başlılık, sevgi, saygı, itibar ve işbirliği unsurlarına bağlıdır. Bu kurallara uymayan davranışlar, 657 sayılı Kanunun 125’inci maddesindeki disiplin cezasını gerektirebilir.
Anayasa’nın İfade Özgürlüğü ve Memurların Sorumluluğu
Anayasa’nın 25. ve 26. maddeleri, düşünce ve ifade özgürlüğünü güvence altına almaktadır. Ancak, bu özgürlükler, belirli sınırlamalara tabidir. Memurların ifade özgürlüğü, görevleri ve sorumlulukları ile bağlantılı olarak değerlendirilmelidir.
Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru kapsamında verdiği kararlara göre, memurların sosyal medya üzerinden yaptıkları paylaşımların, devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranış oluşturması durumunda disiplin cezası alabileceği belirtilmiştir.
Hukuki Perspektif ve Örnek Bir Karar
Bir örnek olarak, Anayasa Mahkemesi’nin bir başvuru üzerine verdiği karara göz atalım. Karar, kamu görevlisi olan başvurucunun sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı bir paylaşım nedeniyle disiplin cezası almasıyla ilgilidir.
Başvurucu, 657 sayılı Kanun’un 125. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (e) alt bendi uyarınca “Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunduğu” gerekçesiyle uyarma cezası ile cezalandırılmıştır. Ancak, yapılan incelemeler sonucunda, başvurucunun disiplin cezasına haklı olarak çarptırılmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararında, başvurucunun sosyal medya paylaşımının, kamu görevlisinin düşünce açıklamasını kamu görevi statüsünün ve görev yaptığı alanın kendisine sağladığı unvanı dahil herhangi bir olanağı kullanarak yapmış olması dikkate alınmıştır.
Sosyal medya üzerinden paylaşım yapan memurların disiplin cezası alıp almaması, Anayasa, 657 sayılı Kanun ve belirlenen etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilmelidir. Memurların ifade özgürlüğü, görevleri ve sorumlulukları ile dengelenmelidir. Bu bağlamda, Anayasa Mahkemesi’nin kararları ve belirlenen hukuki kriterler, sosyal medya kullanımının disiplin cezasını gerektirip gerektirmediğini belirlemek için önemli bir rehber niteliğindedir.
